Streszczenie
Gorączka to główny powód wizyt pacjentów w gabinecie pediatry w codziennej praktyce. W diagnostyce różnicowej przede wszystkim bierzemy pod uwagę najczęstsze przyczyny gorączki takie jak: infekcje dróg oddechowych, wysypkowe choroby zakaźne wieku dziecięcego, zakażenia dróg moczowych. Przedłużająca się gorączka z dołączającymi się objawami towarzyszącymi skłania do pogłębionej diagnostyki z uwzględnieniem patologii rzadszych takich jak choroba Kawasakiego. Wczesne rozpoznanie i leczenie odgrywa bowiem zasadniczą rolę w ryzyku rozwoju tętniaków naczyń wieńcowych, które są najpoważniejszym powikłaniem tej choroby.
Gorączka to bardzo częsty objaw chorobowy szczególnie w grupie pacjentów pediatrycznych i stanowi główną przyczynę wizyt w gabinecie lekarza pediatry. Większość chorób z towarzyszącą gorączką ma charakter samoograniczający się i związana jest z zakażeniami wirusowymi. Wśród wszystkich dzieci z gorączką najistotniejsze jest wychwycenie tych, u których opóźnienie diagnostyki i leczenia może mieć niekorzystny wpływ na rokowanie co do zdrowia i życia [1]. Przed przystąpieniem do nierzadko obciążających dodatkowych badań diagnostycznych, w ocenie pacjenta oraz w ustaleniu właściwego rozpoznania najważniejsze jest zebranie szczegółowego wywiadu oraz dokładne badanie fizykalne.
Wśród najczęstszych przyczyn gorączki należy wymienić wirusowe infekcje górnych dróg oddechowych, nieżyty żołądkowo-jelitowe, wysypkowe choroby zakaźne wieku dziecięcego oraz zakażenia układu moczowego. W diagnostyce różnicowej musimy przede wszystkim wykluczyć poważne choroby o etiologii bakteryjnej (m.in. inwazyjna choroba meningokokowa, bakteryjne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, septyczne zapalenie stawów, zapalenie płuc, zapalenie wyrostka robaczkowego), gdzie wczesne włączenie leczenia przyczynowego w sposób istotny zmienia przebieg schorzenia i jego rokowanie. Odrębnym zagadnieniem w praktyce lekarza pediatry wydaje się gorączka jako objaw innych, nieinfekcyjnych schorzeń, takich jak choroby onkologiczne (białaczki, neuroblastoma, chłoniaki, mięsaki tkanek miękkich), choroby immunologiczne z przewlekłymi chorobami zapalnymi tkanki łącznej (MIZS, TRU), reakcje polekowe (niesteroidowe leki przeciwzapalne, sulfonamidy, leki przeciwdrgawkowe) oraz grupa zespołów nawrotowych gorączek o prawdopodobnym podłożu genetycznym (PFAPA, TRAPS, FMF).
Choroby zapalne tkanki łącznej z zajęciem naczyń różnego kalibru wydają się szczególnie interesującym zagadnieniem, ze względu na częstość występowania, zależność etniczną (prawdopodobnie genetycznie uwarunkowana), coraz częstsze rozpoznawanie tych schorzeń w ostatnich dekadach (wpływ zmieniających się czynników środowiskowych) oraz dynamicznie rozwijające się metody diagnostyczne (immunologiczne, genetyczne, obrazowe) [2, 3, 4]. Uwzględniając obecną sytuację epidemiologiczną, na szczególną uwagę zasługuje także poszukiwanie ewentualnego związku chorób zapalnych tkanki łącznej z zakażeniem SARS-CoV-2. Dotychczasowe obserwacje wskazują, iż dzieci chorują zdecydowanie rzadziej na COVID-19, a przebieg schorzenia jest łagodniejszy niż u dorosłych [5, 6, 7, 8]. Jednakże najnowsze doniesienia z Wielkiej Brytanii wskazują na ryzyko związku zachorowań na ciężką postać wieloukładowej choroby zapalnej u dzieci z zakażeniem SARS-CoV-2 [9]. Opisywano obraz kliniczny przypominający ciężką postać choroby Kawasakiego, zespół wstrząsu toksycznego oraz zespół aktywacji makrofagów [10]. U wszystkich chorych występowała gorączka, osutka, zapalenie spojówek, obrzęki obwodowe, ból kończyn, biegunka, wymioty. Również w Bergamo, „europejskim epicentrum COVID-19”, zaobserwowano wysoki odsetek zachorowań na ciężką postać choroby Kawasakiego [11]. Na podstawie tych danych wysunięto podejrzenie, że zakażenie korona...
